OUDE FOLKLORISTISCHE GEWOONTEN IN BOORSEM

Op de achtergrond van deze foto het Wijkcentrum (toen Cultureel Centrum) van Boorsem

OUDE FOLKLORISTISCHE GEWOONTEN IN BOORSEM.

Als we heden ten dage de balans zouden opmaken van datgene wat er in de Maaslandse dorpen aan folklore nog rest, dan merken we dat er helaas niet zoveel meer overblijft. Enerzijds is er de totaal veranderde levensmentaliteit, die ook heel andere vrijetijdsbestedingen geschapen heeft. Toch denken en praten de mensen, vooral de oudere generatie met heimwee in het hart over een andere tijd. Het gezellige buurten van vroeger, onder een of andere lindeboom is zo goed als verdwenen. Onze materialistische instelling heeft het samenhorigheidsgevoel onder de dorpsbewoners grondig doorbroken. Anderzijds is men door de vooruitgang van de communicatiemedia en de verkeersmogelijkheden buitendorps amusement gaan zoeken. Nemen we daarbij de in- en uitwijking van de mensen in onze dorpen en het verouderingsverschijnsel van de bevolking er nog bij, dan kunnen we rustig stellen dat het stilaan tijd wordt om de oudere tradities te beschrijven, voor zij volledig verdwenen zijn.

Spectaculair was het ganswerpen tijdens de kermis, aan een houten paal wordt een stuk pluimvee opgehangen, soms ook wel eens een konijn. Vroeger waren alleen ganzen het slachtoffer van dit gebruik, maar om het spel in leven te houden , heeft men zich genoodzaakt gezien om meer aantrekkelijke pluimveesoorten aan de ganspaal te hangen. Van een afstand van 10-12 meter wordt door geoefende werpers met ijzeren staven met een houten handvat naar de dieren geworpen. Vooraf zet men bij de organisatoren eerst zijn geld in. Iedere speler krijgt dan drie beurten om te werpen. Hij die erin slaagt het dier met deze ijzeren staaf af te werpen, door de poot te verbrijzelen, mag dit stuk pluimvee mee naar huis nemen. Geoefende werpers slagen erin meer dan twintig stuks kleinvee te bemachtigen. Nadat alle werpijzers zich in de buurt van de paal bevinden, mogen enkele kinderen deze staven terughalen, om van de werpers een kleine fooi te krijgen. Naast de hierboven beschreven gebruiken, zijn er nog een aantal andere volkse gebruiken. Denken we bv. aan ringwerpen, kegelen en het onwettelijke hanenvechten.

Niet te vergeten was het stoken van de Sint-Maartensvuren op de vooravond van Sint-Maarten. Vroeger liep de schooljeugd samen rond de hoog oplaaiende vuren. De vuren werden toen aangestoken door de volwassenen. Terwijl de jongeren rond het vuur ravotten, sloegen de oudsten een babbeltje. Nadat de vuren weer gedoofd waren, keerde iedereen huiswaarts. Daar volgde dan een stevige koeken-maaltijd. Na de Sint-Maartensvuren van 11 november kwamen de kinderen dan

's avonds niet meer zoveel op straat. De ouders kregen alzo de kans hun kinderen allerlei fabels te vertellen, daar de tijd van Sint-Nicolaas naderde.

Het bovenstaande artikel dateert uit begin jaren '80 en blikt terug op nog vroegere jaren, want zo gingen de minder brave kinderen na het stoken (fakkelen) in de jaren '70/'80 zeker niet naar huis om naar verhaaltjes te luisteren van de ouders, maar 's avonds Boorsem onveilig maken.

Ganswerpen is nu in deze tijden ondenkbaar geworden alsook het stoken op Sint-Maarten met auto - en vrachtwagen banden.

Op de achtergrond van de foto is nog het vroegere cultureel centrum van Boorsem te zien rond de jaren '80.

XX