MAASMECHELEN (MECHELEN A/D MAAS) - BRIKKENBAKKERS POSEREN 'OP DE REINKOVE' 19 MAART 1929

Wellicht mochten de brikkenbakkers even de riem afleggen omdat het de feestdag was van de heilige Jozef, patroonheilige van hun baas Jef Bovend'aerde, schoonvader van dokter Marres. De brikkenbakkers namen in elk geval hun tijd om er een mooie foto van te maken. Paard en kar werden erbij gehaald en op een paar planken schreef mem met kalk of krijt 'St Joseph 19 maart 1929 ringoven Mechelen a/M' (de letter 'S' van St staat in spiegelschrift). Ook vond men de tijd om vlug een pint bier te tekenen.

FRIED EN JANNA (EN NIET 'DEN EYB') BOUWDEN DE REINKOVE!

Het waren Godfried Bovend'aerde (1848-1923) en zijn vrouw Joanna Gorissen (1853-1937) die in 1921 de ringoven bouwden. Ze betaalden destijds 100.000 fr. voor de complexe constructie.

Fried en Janna (die achter het kanaal woonden) kregen tussen 1879 en 1897 liefst tien kinderen. Na de Eerste Wereldoorlog waren nog 4 jongens en 2 meisjes in leven. Met hun zoon Jef waren Fried en Janna al vele jaren vóór het bouwen van de reinkove, met veldbrand bezig geweest. Langs het kanaal, nabij de Mazewinkel waar nu nog een kanaalkom is, werden de stenen op platte 'bakken' geladen en in sleep naar allerlei bestemmingen langs de Zuid-Willemsvaart gebracht.

Georges, een van de jongens van Fried en Janna, tijdens zo 'n transport in 1910 op 21-jarige leeftijd verongelukt is in Loozen-Bocholt.

De jongste zoon Karel was in 1900, toen hij dus amper drie jaar was, in de kanaalkom gesukkeld. Een van de werklieden die vakkundig stenen op het dek van een brikkenbak aan het stapelen was, zag hem drijven en kon Kareltje uit het water halen. Het kereltje zou nog 100 jaar zijn kanaaldoop overleven (hij stierf in 2000 op 103 jarige leeftijd).

Na de dood van Godfried (in 1923, twee jaar na het bouwen van de ringoven in 1921) stond zijn vrouw Janna (dochter van Theun II de smeëd) er niet alleen voor. De jarenlange ervaring van het stoken van veldbrand en later van een manteloven, gingen niet verloren. Met de steun van haar zonen Mathieu en Jef runde Janna de reinkove. Jef was het brein van het bedrijf. Mathieu, van Loozen naar Mechelen verhuisd, werkte mee als werfleider. Hubert, de derde broer had af en toe met het transport met kar en paard te maken. Maar feitelijk zette hij samen met zijn vrouw Rosalie Van der Hallen achter het kanaal in het ouderlijk huis, de boerderij verder. Voorheen was er hier ook nog schipperslogies geweest.

HOE KWAM EYBEN DAN OP DE RINGOVEN?

Begin 1938 heeft Bijvoet het deel van Jef Bovend'aerde in de zaak gekocht. Vader Bijvoet, van Hasselt of daaromtrent afkomstig, was kantonaal vrederechter in Mechelen-aan-de-Maas, Eén van zijn zonen, nl. Albert, plaatste hij als zaakvoerder in de ringoven. Andere aandeelhouders waren de weduwe van Mathieu Bovend'aerde (+1936), Cornelia Wijnen van Loozen-Bocholt afkomstig, notaris Elens van Stokkem en een zekere Tackoen, een boekhouder uit Hasselt. Albert Bijvoet was gehuwd met Alice Lejeune, dochter van dokter Lejeune van Lanaken. Albert beheerde de ringoven tot 1944. In 1947 kocht de familie van griffier Eyben het aandeel van Bijvoet, van Tackoen en van Elens (+1945). Guy en Paul Eyben werden de nieuwe beheerders. In 1956 kochten ze ook het laatste aandeel van Marcem Bovend'aerde (meister Marcel, zoon van Mathieu Bovend'aerde en Cornelia Wijnen). Met meester Marcel verdween de laatste Bovend'aerde uit de geschiedenis van de ringoven. Toen Guy Eyben op zijn beurt griffier werd, was broer Paul alleen beheerder. Hij wijzigde -in het begin van de jaren 60- het productieproces drastisch. Alleen Jan Gorissen (de lange Zjang) en zijn twee zonen Zjangke en Huubke (aangeworven door de familie Eyben), bleven er tot het einde in dienst. De ringoven in Mechelen was niet de enige in de Maaskant. Er lagen er heel wat langs het kanaal (o.m. in Rekem, in Aldeneik en -langs de Steenweg in Rachels-Lanklaar-de ringoven van Lambrichts). Vanaf 1906 had ook de mijn ringovens in exploitatie (voor het bouwen van de ateliers en de cités). Toen het college in Mechelen gebouwd werd, hebben de steenbakkerijen van de mijn ook daar geleverd.

X