WIM SONNEVELD - HET DORP 1966 (COVER) + JEAN FERRAT - LA MONTAGNE 1964 (ORIGINEEL)

Het dorp (langs het tuinpad van mijn vader)

Het dorp, ook wel bekend onder de titel Langs het tuinpad van mijn vader, wordt door Wim Sonneveld voor het eerst gezongen in zijn tweede onemanshow in 1966. Hoewel Het dorp aanvankelijk gematigd positief wordt ontvangen en zowel in 1970 als in 1972 op single wordt uitgebracht, wordt het pas na het overlijden van Sonneveld in 1974 voor het eerst een bescheiden hit. In de decennia die volgen groeit het lied echter uit tot een ware evergreen die in het collectieve geheugen zit. Het dorp is hét lied van Wim Sonneveld. Het dorp is een tijdloze klassieker die echter wel tijd nodig had om een klassieker te worden. Volgens Friso Wiegersma, verantwoordelijk voor de tekst, had dat mede te maken met de tijd waarin het gemaakt is. In de jaren zestig zat Nederland volop in de fase van opbouw waarin dorpen en steden werden gemoderniseerd en de teloorgang van een dorp geen onderwerp van gesprek was. Als vele jaren later het ‘gevoel voor milieu en nostalgie’ gaan ontstaan komt het lied onder de aandacht en wordt het alleen maar populairder.

Toen Sonneveld aan Wiegersma vroeg een vertaling te maken van het chanson La montagne van de Franse zanger Jean Ferrat verwerke hij zijn gedachten over de teloorgang van de dorpse elementen in dit lied. Ferrat had zich voor La montagne laten inspireren door het landschap rond Antraigues-sur-Volane in de Ardèche. Het lied ging over Franse bergdorpen die steeds meer door de bewoners werden verlaten. Omdat La montagne vanwege het ontbreken van bergdorpen in Nederland niet letterlijk kon worden vertaald verwerkte Wiegersma zijn ideeën over de teloorgang van dorpse elementen in zijn geboortestreek. Sonneveld ging na het lezen van de tekst meteen om en Het dorp werd één van de liedjes die hij het liefst zong.

Het dorp gaat over het Brabantse Deurne, het geboortedorp van Wiegersma. Het overheersende gevoel in het lied is dat vroeger alles beter was. Het dorp dat wordt bezongen heeft te maken gekregen met een niet te stoppen vooruitgang. Telkens als Wiegersma bij zijn ouders in het dorp terugkwam zag hij dat typisch dorpse elementen verdwenen waren. Een gegeven dat actueel blijft en bij veel mensen tot de verbeelding spreekt omdat nergens de tijd echt stilstaat. In 2008 krijgt het pad naast het ouderlijk huis in Deurne officieel de naam ‘Het tuinpad van mijn vader’. In het geboortehuis van Wiegersma aan de Oude Liesselseweg 29 in Deurne is het gemeentemuseum De Wieger ondergebracht.

Het dorp is inmiddels uitgegroeid tot een ware evergreen. Vanaf de allereerste editie van de NPO Radio 2 Top 2000 in 1999 staat het lied genoteerd, schommelend tussen de 25ste (in 2020) en 69ste (in 2012) positie. Radio 5 stelt sinds 2008 jaarlijks een Evergreen Top 1000 samen. In de editie voor 2019 staat Het dorp voor de negende maal bovenaan die lijst. Het lied is door vele andere artiesten gezongen, waaronder Harry Slinger, Karin Blo

          Deze video van de originele versie dateerd uit 1967 (het nummer werd uitgebracht in 1964) 

La Montagne (Het gebergte) is een van de bekendste liedjes van de Franse chansonnier Jean Ferrat (1930-2010). Hij schreef het lied in 1964 en liet zich hierbij inspireren door het landschap rond Antraigues-sur-Volane in de Ardèche, waar hij sinds datzelfde jaar woonde. In het lied beschrijft Jean Ferrat het vertrek van jonge mensen naar de grote steden, ver van hun geboortegrond: "Ils quittent un à un le pays/pour s'en aller gagner leur vie/loin de la terre où ils sont nés". Ze gaan op zoek naar spanning, feesten en de bioscoop, en in die grote steden slijten ze vervolgens hun leven als ambtenaar of politieagent in hun flats in de grijze nieuwbouwwijken, en eten ze kip vol hormonen: "Leur vie ils seront flics ou fonctionnaires/..../Il faut savoir ce que l'on aime/Et rentrer dans son H.L.M./Manger du poulet aux hormones". Het leven van de oude mensen in de dorpen vinden ze saai. In het refrein beschrijft Jean Ferrat dat het gebergte toch heel mooi is: "Pourtant que la montagne est belle", en hij vraagt zich af hoe iemand bij het zien van een zwerm zwaluwen die in de herfst naar het zuiden richting Afrika vliegt, zich kan voorstellen dat de herfst al begonnen is: "Que l'automne vient d'arriver", omdat het gebergte ook in de herfst en winter zo prachtig is, en niet saai.^[1] Een andere interpretatie zou kunnen zijn dat Jean Ferrat waarschuwt dat alhoewel het gebergte toch zo mooi is: "Pourtant que la montagne est belle", niemand doorheeft dat ondanks de zwerm zwaluwen die men ziet vliegen (wat niet alleen in de herfst maar ook in de lente of de zomer plaats vindt, de hoogtijdagen van de streek), de zwaluwen verwijzen naar de herfst als metafoor voor het verval: "Comment peut-on s'imaginer/En voyant un vol d'hirondelle/Que l'automne vient d'arriver?".

Friso Wiegersma schreef op dezelfde melodie het Nederlandse lied Het dorp, waarmee zijn levenspartner Wim Sonneveld vervolgens een groot succes behaalde.

X