Zoeken in deze blog

dinsdag 3 juni 2025

DE TIJD VAN TOEN: KARNEN VAN BOTER 1940

Het karnen van boter was een arbeidsintensief karwei. Op veel boerderijen moest drie keer per dag gekarnd worden. 'Je vloog dan als meidje van 't een naar 't ander, je had geen rust, karnen, dweilen en die melkemmers schuren, wel meer dan 30 per dag.

KARNEN:
Karnen is het proces waarbij verzuurde room in beweging wordt gebracht waardoor de vetmembraantjes in de room breken. De vetdeeltjes klonteren samen en scheiden zich af van de karnemelk. Uit het vet wordt boter bereid. Vroeger werd dit met de hand gedaan door de room urenlang te stampen in een stootkarn. Later kwam de boterkarnton in gebruik: een horizontaal gemonteerde houten ton die met een zwengel kon worden rondgedraaid. De ton werd (maximaal) voor twee derde gevuld met melk. Door het draaien maakt de melk een vallende beweging in de ton, waardoor de room komt bovendrijven. Grote boeren installeerden een karnmolen, aangedreven door een of meer honden of een paard. Sinds de tweede helft van de 20e eeuw gebeurt het karnen met een boterbereidingsmachine.

X

Geen opmerkingen:

Een reactie posten