DE TIJD VAN TOEN: BELGISCHE MELKVERKOPERS 1900

Op de foto twee Belgische melkverkoopstertjes die met de hondenkar langs de huizen trokken. De prent dateert van omstreeks 1900 en aan de onberispelijke kleding, het fraai opgepoetste koperwerk en de romantische setting dat het geen toevallige foto is. Een hondenkar is een vervoermiddel dat door een trekhond wordt voortbewogen. De definitieve doorbraak van de trekhond met de hondenkar dateert in Nederland omstreeks 1800. Van andere landen zoals België, Duitsland, Frankrijk, Noorwegen en Zwitserland zijn gegevens bekend, dat er in de periode 1800 tot ± 1950 ook met hondenkarren werd gewerkt. In Denemarken was het werken met de hond met de hondenkar niet toegestaan en in Parijs werd het rond 1824 verboden. Engeland verbood vanaf 1855 de hond als trekhond in te zetten.
Hondenkarren werden al afgebeeld op antiek Grieks aardewerk. Vanaf 1672 zijn Nederlandse gegevens bekend over honden die een bepaalde soort wagentjes voorttrokken. Honden werden eeuwenlang als lastdier in groten getale voor-, onder- of achter een wagen ingespannen. In 1910 kwamen er met de Trekhondenwet regels en voorschriften voor het gebruik van een hondenkar. Vele beroepsgroepen hebben gebruikgemaakt van de trekkracht van de hond, bijvoorbeeld: de bakker, de groenteboer, de petroleumventer ofwel olieman, imkers, kruideniers, klompenverkopers, kleine boeren, eierenhandelaren, fourniturenverkopers, marskramers, rondtrekkende fotografen, slagers, visboeren, voddenverkopers, verhuizers en diverse ambachtslieden. Overal kwam het gebruik van het paard van de armen voor.
Het Nederlandse staatsbedrijf voor de posterij heeft tot 1922 brieven en kleine pakketjes met de hondenkar bezorgd. Dit werd gedaan door hun brievengaarders, briefbestellers ofwel postbodes. Het Nederlandse leger had ten tijde van de Eerste Wereldoorlog meer dan 1200 honden in militaire dienst. De dieren werden in een tweespan ingespannen voor mitrailleur-, munitie- en gereedschapswagens.
In Nederland is het gebruik van een hond als trekkracht sinds 1963 verboden, er is een vrijstellingsmogelijkheid voor de sledehondensport. In België, waar trekhonden eveneens verboden zijn, bestaat sinds 1989 een trekhondvereniging. Met speciale toestemming van het ministerie voor landbouw is hen toegelaten om trekhonden op diervriendelijke wijze te gebruiken bij wijze van sport en om de traditie in stand te houden. Er worden demonstraties gegeven bij evenementen.

X