DE TIJD VAN TOEN: BOERENKAR 1931

Een boerenkar is een twee- of driewielig voertuig getrokken door één of meer trekdieren en gebruikt in een agrarische omgeving om lasten en personen te vervoeren van en naar het veld. Boeren gebruikten door trekpaarden voortbewogen karren voor het vervoer van veldwerktuigen zoals eg en ploeg, en vooral voor het vervoeren van mest en oogst, zoals hooi en aardappels. Meestal reden ze ermee in de buurt van het erf, naar de weiden en akkers, maar soms ook naar de markt. Met twee assen en víer wielen zijn het eigenlijk wagens. Een belangrijk praktisch voordeel van de kar is de uitmuntende wendbaarheid. Een speciaal soort boerenkar is de 'kiepkar' of 'wipkar'. Deze heeft meestal drie wielen en de mogelijkheid de bak te kiepen. Dit soort karren werd bijvoorbeeld gebruikt voor het uitrijden van mest en het binnenhalen van bieten. In Vlaanderen en Nederland gebruikten veel landbouwers dit soort voertuigen die het midden houden tussen een kar en een wagen, de driewielkar. Iedere streek had zijn eigen soorten karren en wagens, met verschillende streekgebonden benamingen, voor verschillende doeleinden, bijvoorbeeld aardkar en hoogkar. Ook de tuigage kende aanzienlijke regionale verschillen. Deze verschillen hadden vooral te maken met de verschillende soorten gronden, zoals klei of zandgrond, en met de verschillende soorten trekdieren die ingezet werden.

TUIGAGE (RIJ- OF TREKDIER)

De tuigage of het tuig van een trekdier, rijdier of lastdier is de inrichting waarmee het dier wordt opgetuigd en aangespannen aan agrarische werktuigen of aan voertuigen zoals een kar of een wagen of een slee om het voorwaarts te trekken, en ook het tuig dat gebruikt wordt voor het dragen van lasten of ruiters plus het tuig dat gebruikt wordt ter besturing. Het is een samenstel van verstelbare leren riemen, touwen en kettingen, bijeengehouden door gespen en haken. Meestal wordt hier een tuig voor trekdieren bedoeld maar ook het harnachement van rijpaarden en het tuig van pakdieren kan men ertoe rekenen.

X