VANLANAKENTOTMAASMECHELEN: 2025

maandag 6 januari 2025

DE TIJD VAN TOEN: SLACHTEN OP DE BOERDERIJ

In november werd op elke boerderij het varken geslacht. Dit leverde een heel jaar vlees op voor eigen gebruik. Een fornuispot met 120 liter water werd aan de kook gebracht. Het varken werd geslacht met een slachtmasker, dat een pin in zijn kop schoot. Het varken was niet op slag dood, maar raakte bewusteloos. De keel werd doorgesneden en het bloed werd opgevangen in een speciale platte pan. De boerin deed er iets zout bij tegen het stollen. Het varken werd schoongemaakt en met het kokende water overgoten, zodat de haren makkelijker verwijderd konden worden en vervolgens aan de hakspier opgehangen aan de ladder en opengesneden. Daar dronk men eerst een borrel bij (tegen de stank). 's Avonds kwam de buurman 'vet priezen', oftewel kijken hoe dik het spek van het varken was. Ook hier werd traditioneel een borrel bij gedronken.

In een grote teil ving je de ingewanden op. Het varken bleef een dag hangen op de ladder. Eerst werden ze gespoeld met water en daarna werden ze schoongemaakt. Eerst werden ze gespoeld met water en daarna werden ze schoon geschraapt op een plankje met een houtje. Zo krijg je de darmen helemaal schoon en kun je ze gebruiken om worst te maken. De darmen werden gevuld met incourant vlees. De darmen werden dichtgebonden met worstenpinnen (hier werden de stekels van de meidoorn voor gebruikt) en opgehangen aan het plafond. Voor de kinderen was het 'muuske' (muisje), een klein stukje vlees uit het binnenste van het varken. Dit muuske moest meteen gebakken worden en was een ware traktatie voor de kleintjes.

Al het vlees werd in kleinere stukken gesneden en gepekeld of gedroogd. Alles van het varken werd gebruikt. Van het vlees van de kop werd hoofdkaas (ook bekend als preskop) of zure zult gemaakt. De worsten en hammen werden aan het plafond te drogen gehangen. Op deze foto hangt boven de worsten een ijzeren plaat, ter bescherming tegen de muizen. Het slachten en compleet verwerken van een varken duurde een week. Een manier om vlees voor bederf te behoeden was inzouten. Het vlees werd dan in een kuip met zout gelegd. Het zout werd goed in het vlees gewreven. Zo kon je vlees vele maanden goed houden. De zoute bijsmaak kwam de smaak van het vlees niet altijd ten goede, zeker niet als het vlees lang bewaard werd. Ook gingen er veel vitamines verloren.

DE TIJD VAN TOEN: MELKEN 1951

Voor een boer en boerin begon de dag met melken, elke dag, 365 dagen in het jaar. In die tijd was je al een grote boer met 10 tot 15 koeien of meer. Die werden tweemaal daags met de hand gemolken. De achterpoten van de koe werden met een touw vastgezet. Degene die molk zat op een tulle, een krukje met een poot, dicht tegen de flank van de koe aangedrukt. Met beide handen trok je in een rustig tempo, knijpend, de melk uit de tepels. Een koe gaf pas melk als ze een kalf had gekregen. Als de moederkoe na de geboorte van het kalf steeds gemolken werd, bleef ze melk geven tot acht en een halve maand na de geboorte van het kalf. Daarna was er weer een nieuw kalf nodig om de melkproductie op gang te krijgen. Een koe gaf (en geeft) niet continu melk.

DE TIJD VAN TOEN: DE BOERDERIJ 1932

In het oosten van Nederland was het gebruikelijk dat het woongedeelte van de boerderij zich in dezelfde ruimte bevond als het vee. Mens en dier leefden dicht op elkaar. Zo'n ruimte met woonhuis en vee bij elkaar heet een 'los hoes'. De pot of ketel hing aan een beweegbare balk, de wendezoele, boven het lage open vuur. Door de balk te draaien kon de ketel van het vuur gedraaid worden. Een los hoes had geen schoorsteen. De rook moest gewoon via het dak het huis verlaten en kon zo de oogst die op zolder lag opgeslagen, conserveren. In dit 'losse hoes' zie je twee bedsteden, afgeschermd met gordijnen. De stoelen staan tegen de wand. Er hangt een petroleumlamp. Petroleum werd ingevoerd door de American Petroleum Company en is minder vluchtig dan benzine. Hierdoor is er met petroleum minder kans op explosies of brand. Nadeel is dat het brandstofkanaal sneller verstopt raakt door roetafzet en dat het sterk ruikt.

zondag 5 januari 2025

DE TIJD VAN TOEN: PLUKKEN, HEUEN EN WRAKKEN (ARTIKEL 2008)

CINEMA: DE TELEURGANG VAN DE BUURTBIOSKOOP (ARTIKEL 1983)

DE STILLE AANVAL: DE VEROVERING VAN DE BELGISCHE BRUGGEN VAN VELDWEZELT, VROENHOVEN EN KANNE DOOR DE DUITSE PARACHUTISTEN 10 MEI 1940

De beroemdste en meest gedurfde aanval van de Tweede Wereldoorlog: de greep van de sterke Berg van Eben-Emael op 10 mei 1940 door Duitse parachutisten. Bij deze operatie werden voor het eerst zweefvliegtuigen en holle ladingen gebruikt, terwijl ze tegelijkertijd de mogelijkheid demonstreerde om parachutisten achter de vijandelijke linies los te laten, in de pure stijl van commando-squadrons.
Deze parachutisten maakten toen deel uit van een groter detachement: de Sturmabteilung Koch, de elite luchtlandingstroepen van de Luftwaffe in 1940, die niet alleen het fort Eben-Emael moesten innemen, maar ook drie belangrijke bruggen en hoofdstad aan het Albertkanaal: Veldwezelt, Vroenhoven en Kanne. Het succes van de Duitse invasie in België en Frankrijk hing af van de snelle verovering van deze bruggen. Erkend moet worden dat de aanval op de bruggen van het Albertkanaal nauwelijks of zelfs onbekend is. Deze verrassende militaire operatie, tot op de dag van vandaag het beste voorbeeld van een verrassingsaanval met luchtlandingstroepen, verdiende een gedetailleerde analyse. De overtraining, de geheimhouding, de precisie en de snelheid, geassocieerd met de verrassingsfactor, maakten van deze mannen dodelijke wapens en zaaiden chaos onder de Belgische soldaten. Het doel van dit boek is duidelijk en grondig te laten zien hoe de aanval op deze bruggen werd gepland en uitgevoerd. En dit alles, niet alleen door middel van een tekst gebaseerd op documenten, archieven en getuigenissen, maar ook door vele foto's die tot nu toe nooit zijn gepubliceerd. Elk detail, van de oprichting van het aanvalsbataljon onder leiding van Walter Koch tot de laatste aanval, werd geanalyseerd op basis van de beste bronnen, evenals de herinneringen en getuigenissen van vele Belgische soldaten en parachutisten. Duits. Naast het historische verslag en de vele niet-gepubliceerde verhalen uit de eerste hand, wordt dit definitieve werk geïllustreerd door meer dan 600 foto's en documenten, kaarten van de gevechtszones - waardoor deze geschiedenis een unieke documentatie is. Een naslagwerk over deze aanval voor alle liefhebbers van militaire geschiedenis! De bestaande leemte in de geschiedschrijving van het begin van de Duitse Campagne in het Westen is eindelijk opgevuld!

SHOWBIZZ: HUWELIJKSFOTO ELVIS PRESLEY EN PRISCILLA PRESLEY (GESIGNEERD DOOR PRISCILLA)

VROENHOVEN ALBERTKANAAL - NEERGESTORTE BOMMENWERPER FAIREY BATTLE 12 MEI 1940

De Fairey Battle was een Britse eenmotorige lichte bommenwerper die eind jaren dertig door de Fairey Aviation Company werd gebouwd voor de Royal Air Force. De Battle werd aangedreven door dezelfde Rolls-Royce Merlin-zuigermotor die hedendaagse Britse jagers hoge prestaties gaf; de slag werd echter zwaar belast met een driekoppige bemanning en een bomlading. Ondanks dat het een grote verbetering was ten opzichte van het vliegtuig dat eraan voorafging, was het tegen de tijd dat het actie zag langzaam, beperkt in bereik en zeer kwetsbaar voor zowel luchtafweergeschut als jagers met zijn enkele verdedigende .303 machinegeweer. Tijdens de 'schijnoorlog' boekte de Fairey Battle de eerste luchtoverwinning van de RAF van de Tweede Wereldoorlog, maar leed in mei 1940 zware verliezen van meer dan 50% per missie. Tegen het einde van 1940 was de Battle uit de gevechtsdienst gehaald en gedegradeerd naar overzeese trainingseenheden. Voor zo'n vooroorlogse belofte was de Slag een van de meest teleurstellende van alle RAF-vliegtuigen tijdens de aanval op de Albertkanaalbrug van Vroenhoven België 12 mei 1940.

DE TIJD VAN TOEN: HOLLYWOOD

zaterdag 4 januari 2025

DE TIJD VAN TOEN: BROOD MET SPEK 1938

De boerin snijdt het brood en deelt dat met haar man, die het spek aansnijdt in de koekenpan met lange steel. Handig te gebruiken op open vuur, zo verbrandde je je handen niet. Spek werd erg veel gegeten en was afkomstig van een varken; elk jaar in november werd een varken geslacht. Als je spek uitbakte, dan hield je gesmolten vet, reuzel, over. Reuzel werd, samen met de restjes vlees die in het gesmolten vet zaten gebruikt om op brood te smeren, soms nog vermengd met stroop. Na de zware lichamelijke arbeid op zo'n dag was het goed om veel vet te eten. Reuzel was ook handig als vet om houten machines en de assen van karren te smeren.