Vlakbij het mooiste dorp van Vlaanderen (Oud-Rekem) ligt aan de Zuid-Willemsvaart het middelgrote natuurgebied Oude Weerd. Je treft er nog enkele karakteristieke landschapselementen van het Maasland aan: bloemrijke graslanden, houtkanten, hagen, poelen, natte ruigten, wilgenbos en een hoogstamboomgaard. Trek erop uit en kom oog in oog te staan met een lieve ezel of ontdek de sporen van bevers en dassen.
Om de toegankelijkheid van de Oude Weerd te verhogen, werden bijkomende wandelpaden aangelegd. Het gebied is het hele jaar vrij toegankelijk op de wandelpaden. In het hooiland aan de grindplas zijn de bezoekers vrij om te wandelen (=struinzone). In de begrazingsrasters en op de oevers van de grindplas daarentegen worden geen wandelaars toegelaten. Aan de kanaalzijde vind je een houten vogelkijkwand met infobord terug. Deze bied je een mooie schuilplek om de vogels ongestoord te bekijken. Honden zijn welkom, maar enkel aan de leiband. Laarzen of stevige wandelschoenen zijn aanbevolen. De onverharde wandelpaden kunnen er in de winter modderig bijliggen.
Beschrijving van het gebied
Dankzij de financiële en logistieke steun van de Vlaamse overheid, Provincie Limburg, het gemeentebestuur van Lanaken en het Regionaal Landschap Kempen en Maasland kon Natuurpunt in maart 2011 het voormalig grindwinningsgebied in Oud-Rekem aankopen. Waar nu de Oude Weerd ligt, stroomde vroeger de Maas. De vruchtbare leembodems waren geschikt voor landbouw, maar ook voor de productie van bakstenen. Na de leemontginning werd midden 20ste eeuw grind ontgonnen. De diepe grindgaten die zo ontstonden, werden nadien bijna volledig opgevuld. Enkel de kleine plas en de loods blijven nu over als getuigen van het grindverleden. Na de aankoop werd onmiddellijk gestart met de inrichting van de Oude Weerd. Het gebied van 29 hectare onderging op nog geen drie jaar tijd een ware metamorfose. De verruigde graslanden werden omheind en ingericht als hooi- en grasland. Alle industriële installaties en gebouwen, op de loods na, werden ontmanteld en afgebroken. De loods en elektriciteitscabine kregen een multifunctionele invulling: ezelstal, opslag van hooi en bezoekersonthaal. De fruitplantages maakten plaats voor een hoogstamboomgaard en een bioakker met bloemrijke akkerranden. Een oude buurtweg werd terug in ere hersteld. Ten slotte werden houtkanten en hagen aangeplant en werden verspreid in de graslanden verschillende poelen aangelegd.
Dieren en planten
Ongeveer een kwart van de Oude Weerd wordt beheerd als hooiland. De vochtige graslanden ontstonden pas nadat de grindgaten opgevuld waren, maar bleven gespaard van verbossing. Echte koekoeksbloem, scherpe boterbloem en pinksterbloem bepalen hier in het voorjaar het bloeiaspect. Op onbeheerde plekken tref je natte strooiselruigten aan. Heel wat fraaie planten zijn kenmerkend voor dat vegetatietype: koninginnenkruid, poelruit, moerasspirea en grote kattenstaart. Ruigten zijn ook belangrijk voor tal van insecten en vogels. Ze vinden er voedsel, nestplaatsen en kunnen er schuilen. In de graslanden werden poelen aangelegd. Die hebben een zacht glooiende oever en zijn ondiep. Vooral voor de bruine kikker, die zijn eitjes vroeg in het voorjaar legt, is dit belangrijk. Het ondiepe water in de oeverzone wordt immers vlug opgewarmd, waardoor de larven zich snel kunnen ontwikkelen. Bovendien nemen ook de prooidiertjes toe. Die zijn een belangrijke voedselbron voor de kleine watersalamander, die soms maandenlang in de plantenrijke poelen verblijft. De meerkikker en de gewone pad leggen hun eitjes niet in de poelen, maar in de grindplas. Ze verkiezen dieper water. In en rondom de grindplas leeft een beverkoppel met hun jongen. Ze hebben in de oever een burcht gebouwd waar ze via gangen ongezien het water kunnen induiken. De bever vervult een unieke rol in de waterrijke natuur. Als houthakker zet hij het landschap naar zijn hand. Knagend zorgt hij voor meer openheid in de verboste oevers. Heel wat planten en dieren profiteren daarvan. In de rietkragen, struweel en wilgenbos broeden jaarlijks een 30-tal vogelsoorten, zoals grasmus, spotvogel, bosrietzanger, kleine karekiet, rietgors, kleine bonte specht, putter en roodborsttapuit. In de ezelstallen broeden boerenzwaluwen. Ze vinden hier geschikte broedplekken en voldoende voedsel. De meeste vogels keren ieder jaar terug naar hetzelfde nest. De Oude Weerd is het ideaal leefgebied voor tal van dag- en nachtvlinders, waaronder enkele zeldzame soorten zoals het boswitje en de wikke-uil. Het boswitje is een soort van kruidenrijke, voedselarme graslanden en is meestal te vinden in de buurt van de houtkanten. De eitjes worden afgezet op gewone rolklaver, moerasrolklaver en veldlathyrus. De wikke-uil verkiest dezelfde biotopen. De eitjes worden op diverse kruiden gelegd, maar bij voorkeur op vogelwikke. De vlinder is enkel ’s nachts actief.
Natuurbeheer
De graslanden in de Oude Weerd worden door ezels begraasd. Extensieve begrazing is een veel gebruikte maatregel in het hedendaagse natuurbeheer. De resultaten van begrazing zijn minder voorspel- en controleerbaar dan bij maaibeheer. Het graasgedrag van de dieren bepaalt waar welke plantengemeenschappen zich kunnen ontwikkelen. De hooilanden worden twee maal per jaar gemaaid of gehooid, midden juni en september. Het gemaaide gras wordt tot hooibalen geperst en dient als voedsel voor dieren. Het afmaaien van de vegetatie is voor vele diersoorten een drastische ingreep. Daarom is het belangrijk om een gefaseerd maaibeheer toe te passen. We laten een deel, minstens 1/5 van het hooiland, staan tot het volgende jaar. Aan de Oude Weerdstraat teelt een biolandbouwer oude graangewassen. De brede akkerranden, die afgeboord zijn met hagen, worden ingezaaid met een mengsel van granen. Zo krijgen bedreigde akkervogels, zoals geelgors en veldleeuwerik, opnieuw een plekje waar ze zich het jaar rond verschuilen en voedsel zoeken. In het wilgenbos mag de natuur haar gang gaan. We kiezen hier voor de maatregel ‘nietsdoen’. Dit betekent dat het bos zichzelf reguleert. Dode bomen worden behouden. Dood of rottend hout is belangrijk want heel wat soorten zijn er op een of andere manier van afhankelijk. Ook het beheer van de kleine landschapselementen (KLE’s), zoals hagen, houtkanten en hoogstambomen (fruitbomen) wordt met de nodige zorg uitgevoerd. De hagen worden jaarlijks gesnoeid. De houtkanten worden in een cyclisch hakhoutbeheer gezet. Dat wil zeggen dat ze opnieuw, zoals dat vroeger gebruikelijk was, om de 10 tot 15 jaar worden gekapt. De hoogstambomen worden gesnoeid voor een goede vorm en vruchtzetting.
Verder wandelen
Onder impuls van het Regionaal Landschap Kempen en Maasland werd het wandelaanbod in de gemeenten Lanaken en Maasmechelen flink uitgebreid. Dit wandelgebied maakt deel uit van het RivierPark Maasvallei. De wandelroutes in en rondom de Oude Weerd zijn hierin opgenomen. Je kan ze combineren met nog andere wandelingen, waarvan de langste 15,4 km is. Alle wandelingen zijn op eenzelfde manier bewegwijzerd met uniforme palen en pictogrammen. De startplaats in Oud-Rekem ligt aan de Populierenlaan (parking Colmonterveld).
XXXX
.JPG)
2018 2018 2023 De hobby-bakkerij van bakker-op-rust Jules Milissen, de stichter van de bakkerijketen 'De Korenaar', met winkels in M...%20TOURNEBRIDE%201929.jpg)
Een vrachtstoomtram met een krachtige loc 850, een Garratt, werd 1n 1930 in gebruik genomen om op de lijn Tongeren-Lanaken mergel en suikerb...